Een terugblik op 25 jaar Stichting Doesburgs Carillon
Op 15 januari 1997 is de Stichting Doesburgs Carillon officieel opgericht, met een volledig bestuur.
Eén van hen, penningmeester Rien Kok, heeft zich van meet af aan ingespannen om donateurs te werven, en met succes. Door zijn inzet steeg het aantal donateurs van 35 naar 200.
Al voordat de SDC werd opgericht, organiseerde burgemeester Overweg vanaf 1993 jarenlang de Carillon Marathon. Deze bestond uit een reis per boot over de IJssel, met als startpunt Doesburg, langs de Hanzesteden Zutphen, Deventer, Hattem en eindigend in Kampen. In elke Hanzestad gingen de bezoekers van boord om naar het plaatselijk carillon te luisteren. Per bus werd iedereen later op de dag weer naar Doesburg teruggebracht. Het project werd betaald met subsidies van de deelnemende gemeenten en uiteraard met de opbrengsten van de kaartverkoop.
In 2009 richtte bestuurslid Ankie Le Grand het Scholenproject op. De bedoeling was om kinderen uit de hogere groepen van de Doesburgse basisscholen te laten kennismaken met het carillon. Ze kregen uitleg bij de klokken en het klavier. Ook mochten ze meespelen met de beiaardier. Aansluitend bezochten ze museum de Roode Tooren. Het Scholenproject wordt nog steeds elk jaar georganiseerd en de meeste kinderen zijn enthousiast.
Dagelijks klinken over de stad de carillonklanken. Niet meer weg te denken. Om mede hiervoor zorg te dragen, ontstond ruim 25 jaar geleden de Stichting Doesburgs Carillon.
De toenmalige stadsbeiaardier Roel Smit wilde graag uitbreidingen van het aantal bespelingen. Tot die tijd was er een wekelijkse bespeling tijdens de markt en af en toe een bespeling op een bijzondere dag, zoals Kerst. Voor uitbreidingen waren bij de gemeente Doesburg onvoldoende financiële middelen.
Toenmalig burgemeester Hermen Overweg was een liefhebber van het carillon. Er moest een stichting komen om meer financiële ruimte te hebben. Smit en Overweg hebben daarmee en begin gemaakt.
In 2015 kreeg de SDC een cheque van € 4.000,- van een Rotary-afdeling uit Duitsland. In de toespraak bij de overhandiging in Doesburg meldde de Duitse Rotary: “We hopen dat we het hiermee een beetje goed maken dat de Duitsers op 15 april 1945 de klokkentoren hebben vernield.”
Begin 2015 werd bij de firma Eijsbouts te Asten dan de es-klok gegoten. Een grote Doesburgs delegatie was daarbij aanwezig. Op 5 mei 2015 werd de es-klok feestelijk onthuld door de toenmalige Commissaris van de Koning in Gelderland, de heer Cornielje. Die dag was het ook precies 50 jaar geleden dat het nieuwe carillon na het oorlogsgeweld werd ingeluid.
In 2012 werd stadsbeiaardier Roel Smit opgevolgd door Frans Haagen. Haagen miste al snel een goede basklok in het carillon. Bij de restauratie na de Tweede Wereldoorlog werd het carillon uitgebreid van de oorspronkelijke 23 klokken naar 47 klokken. De lage es-klok werd weggelaten. Het geld was op en in de carillonstukken van die tijd werd die toon (lage es) amper gebruikt. Maar in de moderne carillonstukken wordt die toon juist veel gebruikt. Dat betekende dat Frans Haagen veel stukken niet kon spelen. Daarom begon de SDC een actie om het benodigde bedrag van € 40.000 bij elkaar te krijgen. Met name penningmeester Berend Arentsen heeft zich tot het uiterste ingespannen om dat voor elkaar te krijgen, vooral via fondsenwerving. Heel veel inwoners uit Doesburg hebben hieraan bijgedragen. Diverse winkeliers verkochten speciale artikelen, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de es-klok.Er waren chocoladeklokken bij Alberdeco, broodjes carillon bij Delikasa, carillonburgers bij de Worstepinn
Een langgekoesterde wens van de Stichting was, een meer educatief karakter aan de eerste zolder in de toren te geven en deze tevens te verfraaien. Door een legaat, wat de eerste aanzet van dit project was, een financiële bijdrage van de gemeente en van de Gestichten Doesburg, kon dit alles ook daadwerkelijk gerealiseerd worden. Verschillende bestuursleden van de stichting en een aantal vrijwilligers hebben zich hier enorm voor ingezet en menig uur op die zolder doorgebracht.
Na “deze opwaardering” is er onder andere de mogelijkheid gekomen om een korte film over het carillon te vertonen en zijn er fraaie informatiepanelen aangebracht. Er zijn een tweetal bronzen klokken gemonteerd, die verbonden zijn met een oude speeltafel zodat gedemonstreerd kan worden hoe een carillon werkt. De speeltafel was een schenking van Koninklijke Eijsbouts, de gieter van de klokken. Met de oude stoelen uit de raadzaal van het stadhuis, met dank aan de gemeente, heeft de gehele zolder een veel fraaier aanzicht gekregen en staat educatie op nummer één”.
Op 24 mei 2019 werd de vernieuwde torenzolder door burgemeester Loes van der Meijs geopend.
Omdat stadsbeiaardier Frans Haagen jarenlang ook als docent op de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort werkte, vinden er jaarlijks in de zomer studentenbespelingen plaats. Beiaardstudenten van verschillende studiejaren kunnen zo kennismaken met het Doesburgs carillon. Eén van de jaarlijks terugkerende activiteiten is het midzomerconcert, bij voorkeur op 21 juni of een andere zomeravond. Het carillonspel wordt dan gecombineerd met het voordragen van gedichten of met de klanken van een ander muziekinstrument. De laatste jaren werd het midzomerconcert in de binnentuin van Margriet Verkade aan de Gasthuisstraat gehouden.
De gemeente Doesburg financiert de wekelijkse marktbespeling op woensdag. Alle andere bespelingen (Culturele zondagen, bijzondere momenten in het jaar) worden mogelijk gemaakt door de donateurs van SDC. In de afgelopen 25 jaar heeft de SDC veel bereikt om het carillon en vertrouwde plaats te geven.
De SDC wil graag ook in de komende jaren eraan meewerken dat de carillonklanken hun meerwaarde aan de sfeer in onze Hanzestad blijven toevoegen.
De esklok
De torenzolder
